Budowanie marki biblioteki szkolnej. Dlaczego warto podjąć to wyzwanie?

Gdyby tak przekroczenie progu biblioteki było jak wpłynięcie do przystani chroniącej przed nawałnicą szkolnych korytarzy, w której można odpocząć i wyciszyć się. I gdyby działania szkolnej biblioteki oprzeć o metaforę czytelnika jako młodego motyla, który karmiąc się książkami rozwija i wzmacnia swoje skrzydła wiedzy, potencjałów, rozumienia siebie i świadomości świata?

Nie musimy sobie tego wyobrażać. Takie biblioteki istnieją naprawdę.
Wypożyczalnia Skrzydeł – Biblioteka ZSP w Pliszczynie. Przystań – Biblioteka Liceum Ogólnokształcącego im. Pawła Stalmacha w Wiśle.  Biblioteka Motyli w Bolszewie. I wiele, wiele innych, które zaufały i uwierzyły, że budowanie marki szkolnej biblioteki i dbałość o jej wizerunek mogą zdziałać wiele dobrego dla czytelników, czytelnictwa i szkolnej społeczności.

Po prostu biblioteka szkolna? Jest ich tysiące! Nie skradniemy w ten sposób serc naszych czytelników.

Czym dla biblioteki jest wizerunek?
To zarówno skojarzenia wizualne, jak i wszelkiego rodzaju wyobrażenia, odczucia i emocje, jakie wywołuje nasza biblioteka. To też sposób w jaki się komunikujemy ze szkolnym światem – uczniami, nauczycielami, rodzicami i innymi osobami obserwującymi nasze miejsce sieciowe.

Pozytywny wizerunek to podstawa działania i klucz do sukcesu. To absolutna konieczność.

A w czasach, gdy biblioteki samoobsługowe nie są przecież żadną mrzonką, to może być znacząca wartość w naszym “być albo nie być”.

Jak zatem budować wizerunek i markę szkolnej biblioteki?
Budując tożsamość marki zaczynamy od siebie. Zapytajmy siebie jacy jesteśmy? Jakie mamy mocne strony? Do jakich wartości nam blisko? Bo źródłem tożsamości marki jest tożsamość lidera jako osoby.

Nieświadomie (choć lepiej, jeśli to dzieje się świadomie) nasza osobowość wpływa na tożsamość marki. Jacy jesteśmy my – taka będzie nasza biblioteka.

TOŻSAMOŚĆ MARKI to inaczej jej osobowość, zbiór wartości, którymi się kieruje. Jest wizją tego, jak marka ma być postrzegana przez klientów, czyli naszych czytelników. Jaki świat chcemy dla nich wykreować, wyczarować. To zbiór cech, które wyróżniają markę w pozytywny sposób i tworzą jej obraz. Mówi się, że na tożsamość marki składają się zarówno elementy widzialne, jak i niewidzialne.

Często tożsamość marki kojarzy się tylko z tą częścią wizualną, z tym, co można zauważyć na pierwszy rzut oka, czyli z identyfikacją wizualną (logo, strona internetowa, wizytówka) i wyglądem miejsca. Jednak tożsamość to o wiele więcej. Do tej niewidzialnej części zaliczają się właśnie wartości, którymi firma - biblioteka się kieruje, komunikacja z czytelnikiem, ale i innymi pracownikami szkoły. Emocje jakie się wokół niej wytwarzają.

Budowanie tożsamości marki to odpowiedzialny proces, bo od tożsamości zależy to, jak otoczenie będzie nas postrzegać. Specjaliści od marketingu doradzają, żeby w budowaniu marki oprzeć się na czymś, co niesie emocje lub wartości.

W głowie brzmi mi zdanie ze szkolenia o infrastrukturze bibliotek:  Biblioteka powstaje dla czytelników i większej części nieczytelników.  Projektanci nowych bibliotek głośno mówią, o tym że bibliotekę projektujemy dla tych, co do niej nie przychodzą... jeszcze.

Ma stać się miejscem, które zaciekawia, albo daje coś czego nie dają inne miejsca (w szkole).

Może wyglądać inaczej lub mieć inną atmosferę.

Jeśli nie mamy w bibliotece sprzętu komputerowego, lub sami nie czujemy w sobie TIKowego porywu – wymyślamy Centrum odpoczynku od nowych technologii.

I już nikt się nie zdziwi… „Jak to, to tu nie ma komputera?”

No nie ma – bo taka jest koncepcja tego miejsca!

Tylko wtedy dajemy coś w zamian. Niech biblioteka będzie miejscem ciszy i relaksu. Niech  będzie można w niej usłyszeć cichą muzykę, posiedzieć i poczytać… albo tylko posiedzieć i… być!

Cicha, spokojna biblioteka może stać się schronieniem. Na autostradzie nauki, pędząc pomiędzy przedmiotami nasi uczniowie potrzebują przystanku.

Osoby nadwrażliwe słuchowo? Mamy ich w szkołach coraz więcej. Wszechobecny w szkole hałas, krzyki kolegów, głośne zabawy, bieganie sprawia im fizyczny ból. Wizyta w bibliotece może być kojącym balsamem. Uczniowie w szkole  poszukują spokojnego miejsca, w którym mogą odpocząć, spokojnie porozmawiać, znaleźć chwilę wytchnienia.

Ale jeśli czujemy w sobie moc nowych technologii stwórzmy właśnie Centrum nowych technologii.

Zawieśmy ekran multimedialny, wyświetlajmy na nim wiadomości i zdjęcia ze wspólnych przedsięwzięć. Dajmy uczniom możliwość korzystania z własnych urządzeń mobilnych i możliwość ich doładowania w razie potrzeby. Postawmy na stanowiska komputerowe do pracy indywidualnej lub grupowej. Niech czytelnicy korzystają z ekranu dotykowego podczas przerw bawiąc się i ucząc jednocześnie.

Gdy już wiemy jaka będzie nasza biblioteka, w jakim kierunku podążamy – przystępujemy do kolejnego kroku budowania tożsamości biblioteki.

NAZWA
Marka, czyli nasza biblioteka musi mieć nazwę. Oryginalną, taką, którą ciężko będzie pomylić z jakąś inną. Dobrą nazwę łatwo zapamiętać, łatwo skojarzyć. Ważne, aby oprzeć ją na czymś, co nawiązuje do charakteru miejsca – naszej wizji tego miejsca czy cechach, które czynią ją wyjątkową.

W umysłach obserwatorów tworzy się określony, symboliczny obraz. Niech nas po tej nazwie rozpoznają!!!

Nazwa ma być trochę zapowiedzią tego, co znajdziemy za drzwiami biblioteki, a trochę zagadką. Zbyt oczywiste nazwy są trochę nudne… nie wywołują ciekawości. Zastanówmy się na co kładziemy nacisk, jakie miejsce chcemy stworzyć?

WIZUALNA STRONA MARKI to projektowanie logo, wybór kolorów przewodnich. To znaki rozpoznawcze determinujące rozpoznawalność marki. Zgodnie z powiedzeniem „jak cię widzą, tak cię piszą”.

Elementy identyfikacji muszą być spójne, logiczne, na swój sposób wyjątkowe. Aby marka, czyli nasza biblioteka stała się rozpoznawalna, musi mieć osobowość. Trzeba przypisać jej cechy. Nadać oblicze, emocje. Stworzyć hasło, wizję, wartości – elementy, które ją wyróżnią.

Projektowanie identyfikacji wizualnej rozpoczynamy od opracowania logotypu. Logo to tożsamość marki zapisana w formie graficznego kodu.

Następnie adoptujemy je na poszczególne nośniki – wizytówki, stronę internetową, gadżety, papier firmowy, elementy wyposażenia wnętrza. Mówimy wtedy o brandingu, który służy kreowaniu brandu – czyli produktu lub usługi – w naszym przypadku czytelnictwa.

Branding – proces ujednolicenia wszystkich elementów marki, tak by osiągnąć lepszą pozycję marki na rynku.

Wymyślamy nazwę, wybieramy jeden motyw przewodni, który będzie występował pod różnymi postaciami w nazwie, w powtarzalnych elementach wystroju, na stronie internetowej. Budujemy wokół motywu przewodniego… Tak byśmy byli zapamiętywalni i wdrukowali się w świadomość czytelników…

Kolejnym etapem jest wpasowanie wybranych już elementów do przestrzeni biblioteki. Bo wizerunek nie jest czymś, co bierze się z powietrza. Zatem design marki – naszej biblioteki – powinien wyrastać z jej tożsamości. Niech pojawią się w niej elementy logotypu, nazwy, kolory, które wybraliśmy dla naszej marki.

Ostatnim etapem budowania tożsamości marki jest PROMOCJA.

Oczywiście możemy liczyć na marketing szeptany, ale są lepsze metody na promocję i to jest zdecydowanie sieć! Element tożsamości biblioteki, budujący wizerunek to ciekawa i nowoczesna strona internetowa lub profil w mediach społecznościowych. Jeżeli chcemy zaistnieć w środowisku szerszym niż tylko szkolne – to niezbędne. Bez strony lub profilu w najpopularniejszych serwisach społecznościowych nie ma nas.

Przy zakładaniu dla biblioteki takiego wirtualnego miejsca pamiętamy oczywiście o identyfikacji wizualnej. Rozpoznawalnych elementach nawiązujących do nazwy i koncepcji naszej biblioteki. No i powinno być ciekawie, zaskakująco, nieoczywiście.

Dowód na to, że takie budowanie marki biblioteki ma sens widzimy przecież w bibliotekach publicznych. Niech tak się też stanie w bibliotekach szkolnych. Niech one będą JAKIEŚ.

Jeśli nie będą jakieś designersko – niech będą charakterystyczne atmosferą lub historią, do której chcemy zabrać naszych czytelników. Zostawmy na zawsze mocny ślad po sobie, w świadomości naszych czytelników.