Bibliotekarzu daj się poznać! Słów kilka o autoprezentacji

Czy ma to znaczenie w pracy bibliotekarza?
Tak, ponieważ wizerunek bibliotekarza to wizerunek biblioteki. Skoro biblioteka ma być miejscem przyciągającym swoją atmosferą czytelników, zaspokajać potrzeby i oczekiwania społeczności szkolnej i lokalnej z zakresu edukacji, kultury i informacji, bibliotekarz musi być kompetentny, uśmiechnięty i otwarty.

Ostatnio coraz częściej biblioteki to miejsca kojarzone również z odpoczynkiem i wytchnieniem. Dlatego osoba bibliotekarza musi dawać poczucie bezpieczeństwa i emanować życzliwością. To ludzie, ich charaktery i kwalifikacje, decydują o budowaniu atrakcyjności miejsca i skojarzeń z nim związanych. Może się okazać, że najcenniejszą wartością biblioteki wcale nie są nasze zbiory, ale my sami. I to do nas będą przychodzić czytelnicy. A my przy okazji tych spotkań będziemy mogli być popularyzatorami wiedzy i kultury.

No i dobrze obsłużony i zadowolony czytelnik nie tylko będzie wracał do biblioteki, ale przekaże innym pozytywną opinię o niej.

Wizerunek bibliotekarzy często jest bardzo stereotypowy.
Stereotyp to zabarwiony wartościująco, uproszczony i tendencyjny obraz świata, bo świat wykorzystuje w swoim przekazie komunikacyjnym łatwe skojarzenia. W kinie, telewizji i literaturze często postać bibliotekarza przedstawia się w sposób schematyczny. Jest to zazwyczaj kobieta. Niezbyt młoda i niezbyt atrakcyjna. Ubiera się niemodnie, zaś jej światopogląd jest zdecydowanie konserwatywny.

A gdyby tak przejąć nad nim kontrolę i wykorzystać do budowania świadomego wizerunku siebie, swojego miejsca pracy i postrzegania naszej grupy zawodowej?

Dynamicznie zmieniające się rzeczywistość i potrzeby użytkowników powodują, że bibliotekarz na nowo definiuje swoją rolę. Z biernego dostawcy informacji staje się edukatorem w zakresie informacji. Ale też organizatorem i animatorem kultury. Twórcą akcji promujących czytelnictwo. Liderem bibliotecznych inicjatyw. A nawet biblioinfluenserem.

Od czego zacząć?
Na pewno wizerunek osobisty dobrze budować od postaw. Rozpoznać, kim jesteśmy, czego chcemy oraz do jakich osób kierujemy swoją usługę. Zaczynamy zatem od autoanalizy. Pytamy siebie jacy jesteśmy? Co nas wyróżnia? Jakie mamy mocne strony? Do czego nam blisko i czym możemy podzielić się ze swoimi czytelnikami?

Bliżej nam do bibliotekarza – twórcy centrum nowych technologii, specjalisty w nowych technikach wyszukiwania i tworzenia informacji oraz przekazów medialnych? Czy raczej twórcy miejsca odpoczynku od nowych technologii i specjalisty od uważności na drugiego człowieka?

A może mamy pasje, które pomogą nam nawiązać więź z czytelnikami? Może jesteśmy specjalistami od mang i komiksów, albo nosimy w sobie wielkie pokłady empatii, która pomaga nam podać właściwą książkę, właściwej osobie, we właściwym czasie, żeby uleczyć duszę lub dmuchnąć w skrzydła?

Zdiagnozujmy i wykorzystajmy to. Bo i tak nieświadomie (a lepiej, jeśli to dzieje się świadomie) nasza osobowość, zainteresowania i zewnętrzność, przenika, buduje i wpływa na nasz wizerunek.

Pisarz i filozof Ralph Emerson powiedział: „To, kim jesteś, krzyczy tak głośno, że nie słyszę, co mówisz” – zatem wyróżnikiem naszej marki osobistej i wizerunku, może być tylko to, co jest spójne z nami, wynika z nas i naszych zainteresowań.

Personal Branding oznacza kreowanie wizerunku osoby. To budowanie i świadome zarządzanie swoim wizerunkiem tak, byśmy się wyróżniali i byli pozytywnie postrzegani. To tworzenie spójnego obrazu własnej osoby. Jest to strategia marketingowa, którą można wykorzystać do kreowania wizerunku bibliotekarza.

Na nasz personal branding mogą składać się następujące elementy: wartości i zasady, które są dla nas ważne, pasje, którymi możemy się podzielić z czytelnikami, nasz sposób komunikacji, mimika twarzy, ton głosu, ruchy ciała i gestykulacja, doświadczenie zawodowe i specjalizacja w danej dziedzinie.

Pamiętajmy, że marka osobista to również nasz wygląd. On też jest komunikatem. I nie zapominajmy o efekcie aureoli. Efekt ten mówi o tym, że jeśli dana osoba pozytywnie oceniana jest pod względem dotyczącym wyglądu to automatycznie przypisujemy jej inne pozytywne cechy. Uważamy, że jest bardziej pracowita, ambitna i można jej zaufać.

Podsumowując, budowanie osobistego wizerunku zawiera elementy wewnętrzne (poznanie siebie, swojej tożsamości, integrowanie elementów takich, jak przekonania, zachowania, wartości w spójną całość) oraz elementy zewnętrzne (ubiór, styl bycia, gesty, mimika).

Do tego dodajmy budowanie marki w internecie i środowisku zawodowym: aktywnie prowadzony profil, publikacje w prasie branżowej czy wywiady w mediach, prelekcje podczas wydarzeń.

Markę osobistą może mieć każdy, jednak warunkiem sukcesu jest zarządzanie nią w sposób świadomy i kontrolowany. Jeśli wydaje nam się to trudne pomyślmy, że proces budowania personal brandingu to nie tylko element ekspozycji zewnętrznej. To również szansa na refleksję nad własnymi celami, wartościami i pasjami. Świadome definiowanie swojej marki osobistej pomaga zdefiniować, kim naprawdę jesteśmy, co prowadzi do równoczesnego rozwoju zawodowego i osobistego.

Pamiętajmy, że w budowaniu wizerunku istotna jest konsekwencja i systematyczność. Powodzenia!