„Czytanie ma tylko dobre strony” – konferencja podsumowująca NPRCz 2.0. Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji

22.09.2025
Zakończyliśmy konferencję podsumowującą NPRCz 2.0. Za nami pięć lat spotkań, dialogu i realnego wsparcia dla bibliotek publicznych, bibliotek szkolnych oraz intensywnej współpracy między ministerstwami, operatorami, działaczami literackimi, edukatorami, szkołami, liderami promocji czytelnictwa, jednostkami samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi.
23 i 24 września 2025 roku w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy” w Warszawie odbyła się konferencja podsumowująca Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0 pod hasłem „Czytanie ma tylko dobre strony”. Dziękujemy, że byliście z nami!

W ciągu dwu dni wysłuchaliśmy ciekawych dyskusji o tym, jak, przy pomocy NPRCz 2.0, biblioteki, szkoły i samorządy zmieniają czytelniczy krajobraz w Polsce. Na scenie pojawili się eksperci ze świata kultury, edukacji, samorządów i organizacji pozarządowych, którzy pokazali, co udało się zrealizować i jakie wnioski płyną ze wszystkich lat programu. Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z tego wyjątkowego wydarzenia!

Wtorek, 23 września 2025 r.

Co wydarzyło się tego dnia?

Otwarcie konferencji pokazało, jak NPRCz 2.0 zmienia biblioteki w miejsca spotkań i nauki, podkreślając rolę bibliotekarzy, nauczycieli i samorządów oraz prawo do książek dla każdego.

W wykładzie „Dlaczego nie mogę żyć bez literatury?” Michał Nogaś opowiadał, jak książki kształtowały jego ciekawość świata i uczyły życia, a fikcja pozwala lepiej rozumieć siebie i innych.

Panel „Efekt NPRCz 2.0 z perspektywy operatorów” pokazał realne zmiany w bibliotekach. Nowe przestrzenie, miliony książek i miejsca współpracy – oraz rolę bibliotekarzy, nauczycieli i NGO w promowaniu czytelnictwa.

Panel „Efekt NPRCz 2.0 z perspektywy beneficjentów” podkreślił, że projekty takie jak BLISKO wspierają biblioteki w rozwoju, partnerstwach i kontakcie z czytelnikami, czyniąc je otwartymi i bliskimi ludziom.

Panel „Pierogi kontra poezja. Badacze o czytelnictwie i jego przyszłości” zwrócił uwagę, że czytanie buduje więzi społeczne i kompetencje edukacyjne, a biblioteki powinny być odpowiednio dostępne dla wszystkich grup wiekowych.

Panel „Dlaczego czytelnictwo jest ważne dla lokalnych społeczności? Jak wykorzystać potencjał bibliotek?” pokazał, że biblioteki są sercem lokalnej kultury i edukacji, a ich siła tkwi w docieraniu do nieczytających mieszkańców.

Panel „W poszukiwaniu Świętego Graala powszechnego czytania” pokazał, że czytanie wymaga wsparcia rodziny, szkoły i państwa, a jego brak utrudnia edukację i życie zawodowe. Omówiono także wzorce, które wpływają na rozwój przyszłych czytelników.

Zapraszamy do obejrzenia zapisu wykładu i paneli na naszym kanale na YouTube.

Wieczorne spotkanie sieciujące w Pałacu Rzeczypospolitej

W spotkaniu wzięli udział m.in. Sławomir Rogowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Katarzyna Lubnauer, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej.

Środa, 24 września 2025 r.

Drugi dzień konferencji poświęciliśmy na wspólną refleksję, co jeszcze zostało do zrobienia w sferze rozwoju czytelnictwa w Polsce. Jacek Królikowski, prezes Fundacji FRSI, w swoim wykładzie postulował: „Powinniśmy oczekiwać od czytelnictwa efektów społecznych – widocznych w działaniach społeczności, która rozpoznaje problemy, współpracuje ze sobą i kieruje się wartościami demokratycznymi". Maria Deskur (Fundacja Powszechnego Czytania) podkreślała potrzebę czytania najmłodszym dzieciom: „Najważniejsze są pierwsze trzy lata życia, tymczasem te wielkie nakłady finansowe na rozwój czytelnictwa dzieci koncentrują się na późniejszym okresie edukacji, kiedy już niewiele możemy zdziałać". „Potrzebujemy edukacji rodziców, aby rozumieli, że czytanie jest jak witamina, jedzenie czy szczepionka" – uzupełniła Elżbieta Olszewska (Fundacja ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom).

Uczestnicy dyskusji przywołali wiele wyzwań, przed którymi nadal stoimy, m.in. niski odsetek czytających mężczyzn. Wybrzmiał postulat powrotu do wspólnego czytania i do czytania na głos, ale też zupełnie podstawowa potrzeba znalezienia czasu na czytanie.

Jacek Dehnel tak odpowiadał na pytanie o efekty programu i jego kontynuację: „My, jeżdżąc po Polsce ze spotkaniami autorskimi, widzimy, jak zmienia się krajobraz polskich bibliotek dzięki NPRCz. Widzimy te inwestycje, zmianę jakościową polskich bibliotek, natomiast widzimy też tego pieroga bez nadzienia, ponieważ brakuje środków na organizację spotkań autorskich. Warto, żeby NPRCz w przyszłości zadbało także o tę bieżącą działalność społeczno-kulturalną bibliotek".

Zapraszamy do obejrzenia zapisu wykładów i paneli na naszym kanale na YouTube.

Zakończenie konferencji

Konferencja pokazała, że rozwój czytelnictwa to wspólna sprawa – bibliotekarzy, edukatorów, instytucji i każdego z nas. Przyszłość literatury w Polsce tworzymy razem, tu i teraz. Jest jeszcze wiele do zrobienia.

Dziękujemy, że byliście z nami!

Pobierz pełną fotorelację

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0

Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025 to wieloletni program rządowy, w ramach którego ponad miliard złotych zostanie przeznaczony na różne formy wsparcia i promocji czytelnictwa w Polsce. To największy i jeden z najważniejszych - z uwagi na skalę oddziaływania i budżet - programów wieloletnich Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Biblioteką Narodową, Instytutem Książki oraz Narodowym Centrum Kultury. Program ma na celu tworzenie warunków rozwoju i rozwój czytelnictwa w Polsce poprzez kształtowanie i promowanie postaw proczytelniczych oraz wzmacnianie roli bibliotek publicznych, pedagogicznych i szkolnych jako lokalnych ośrodków życia społecznego, stanowiących centrum dostępu do kultury i wiedzy. W skład NPRCz 2.0 wchodzą cztery priorytetowe obszary wsparcia, z których operatorem czwartego, obejmującego konkurs dotacyjny dla bibliotek i promocję czytelnictwa, jest Narodowe Centrum Kultury.

Narodowe Centrum Kultury

Narodowe Centrum Kultury jest jednym z głównych koordynatorów Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025. W ramach kierunku interwencji BLISKO ogłaszane są nabory wniosków na zadania związane z realizacją dwuletnich projektów, wzmacniających kulturotwórczą funkcję bibliotek i aktywizujących społeczność lokalną. Narodowe Centrum Kultury realizuje także ogólnopolską kampanię społeczno-informacyjną, której głównym celem jest długotrwała zmiana nawyków czytelniczych, a także pokazanie czytelnictwa jako obszaru, który wzmacnia kompetencje i poszerza horyzonty.