Drugi raport ewaluacyjny w Programie NPRCz 2.0

15.06.2023
Celem ewaluacji była ocena systemu wdrażania, obciążeń oraz barier i trudności po stronie Operatorów oraz beneficjentów Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025 w 2021 roku (tj. pierwszym roku wdrażania).

Podsumowanie raportu

Wyniki wskazują, że system instytucjonalny NPRCz 2.0 należy ocenić jako optymalny, biorąc pod uwagę cele i zakres Programu. Wielość instytucji zaangażowanych w zarządzanie Programem i jego wdrażanie odzwierciedla kompleksowe podejście MKiDN do wspierania czytelnictwa w Polsce.

Wysoko należy ocenić współpracę i nieformalne kontakty między instytucjami zaangażowanymi w Program. Współpracy tej sprzyjały spotkania wszystkich Operatorów na etapie tworzenia Programu oraz cykliczne spotkania Grupy roboczej ds. monitoringu i ewaluacji.

Potencjał instytucjonalny poszczególnych instytucji należy ocenić wysoko – w szczególności pod względem jakości kadr. Stan zatrudnienia jest zadowalający, ale nie zawsze wystarczający w momentach spiętrzenia zadań.

Głównym źródłem informacji o naborach są, niezależnie od Priorytetu, informacje zamieszczane na stronach internetowych – przede wszystkim Operatorów. W przypadku Priorytetu 3 istotnym źródłem informacji dla beneficjentów ostatecznych są organy prowadzące. Etap naboru nie stwarza co do zasady nadmiernych obciążeń administracyjnych po stronie Operatorów oraz beneficjentów. Warto zauważyć, że wnioskodawcy słabo orientują się co do terminów naborów. Rekomendowane jest podjęcie dodatkowych działań w celu upowszechnienia informacji o planowanych naborach. W 2021 r. powszechnym problemem było przesunięcie ogłoszenia naborów, co było uzależnione od terminu uchwalenia NPRCz 2.0, zbyt krótki czas na przygotowanie wniosków, a w przypadku K.I. 1.1 oraz Priorytetu 3 skrócony okres wydatkowania.

Działania informacyjno-promocyjne na etapie naborów można ocenić wysoko, choć w przypadku Priorytetu 3 zidentyfikowano potrzebę podjęcia dodatkowych działań (szkolenia), uproszczenia języka komunikatów i przygotowania dodatkowych operacyjnych dokumentów ułatwiających beneficjentom zrozumienie założeń Programu.

Etap wyboru projektów jest przejrzysty i akceptowany przez wnioskodawców. Etap realizacji co do zasady był przeprowadzany przez beneficjentów bez większych problemów, choć odczuwane były zewnętrzne bariery związane ze wzrostem cen (w szczególności w Priorytecie 2), brakiem dostępności planowanych pozycji książkowych (Priorytet 1 i 3) oraz skutki pandemii COVID-19, która w 2021 r. nie pozwalała na realizację działań według zaplanowanych harmonogramów (Priorytet 3).

NPRCz 2.0 jest bardziej rozbudowany pod względem sprawozdawczości i monitorowania niż poprzednia edycja Programu. W szczególności w Priorytecie 3 ten etap projektu został oceniony jako najbardziej uciążliwy i trudny.